بازآفرینی عکاسانه‌ی آن مرگ‌ها

مجموعه‌ی عکس‌های به روایت یک شاهد عینی، یکی از بزرگ‌ترین پروژه‌های عکاسی سال‌های اخیر کشور است که 17 صحنه از لحظه‌های مرگ 17 چهره‌ی سرشناس سیاسی و فرهنگی ایران معاصر را به تصویر می‌کشد.

آزاده اخلاقی، ایده‌پرداز و کارگردان این پروژه، دانش‌آموخته‌ی علوم رایانه‌ای از دانشگاه RMIT ملبورن استرالیاست. به گفته‌ی او موضوع اولیه این پروژه مرگ بوده و طی یک فرآیند طولانی به این سوژه رسیده است: «با مرگ شروع شد و بعد به مرگ‌های تراژیک رسیدیم. دلیل انتخاب این مرگ‌ها این بود که عکسی از آن‌ها نیست و یا اینکه در خود حقیقتی را داشته که من دنبال آن‌ها بودم.»

اخلاقی در این پروژه، صحنه‌هایی از مرگ فروغ فرخزاد، بیژن جزنی، آیت‌الله طالقانی، شهید مهدی باکری، مصدق، سهراب شهید ثالث، میرزاده عشقی، مرضیه اسکویی، کلنل پسیان، صمد بهرنگی، حمید اشرف،‌ شریعتی، صور اسرافیل، تختی،‌ تقی ارانی، ترور دانشجویان در 16 آذر و فرخی یزدی را با به کارگیری چند بازیگر و با صحنه‌پردازی دقیق باز آفریده است: «این عکس‌ها از روی متن می‌آید و همه سند دارد. هر چیزی که در عکس‌هاست از دوچرخه عشقی و قالیچه‌ای که از بالا افتاده همه از روی متن برداشته شده است.»

پیشینه‌ی آغازین این شیوه از روایت تاریخی را می‌توان در نقاشی‌های عصر نوزایی (رنسانس) و آثار هنرمندانی چون میکل‌آنژ، ال گرکو، رافائل، مازاتچو و دیگران جست. پس از پیدایش فن‌آوری عکاسی، برخی هنرمندان رسانه‌ی عکس را به جای نقاشی برای به تصویر کشیدن روایت‌های دلخواه خود به کار گرفتند که حس نزدیک‌تری از واقع‌نمایی می‌دهد. این شیوه، ترکیبی از چند هنر: صحنه‌آرایی، گریم، بازیگری و عکاسی است. به دید کارگردان مجموعه‌ی به روایت یک شاهد عینی، «عکاسی صحنه‌پردازی شده به واقع فیلمی است که در یک لحظه بایستد.» او خودش هم در همه‌ی این قاب‌ها حضور دارد: «این حقیقتی که من پیدا کردم و در عکس‌هایم نشان دادم، همه‌ی حقیقت نیست و کاملا از زاویه‌دید من است. این است که من در تمام عکس‌هایم هستم و در تمام پروژه‌هایم هم بودم، هر بار با نگاه دیگر و شیوه‌ی دیگری. من می‌خواستم بگویم اگر در آن لحظه بودم، چطور می‌شد و من چکار می‌کردم.»

تا کنون چندین نمایشگاه موفق در داخل و خارج کشور از این مجموعه‌عکس برگزار شده است.

حساب اینستاگرام هنرمند را می‌توانید در این نشانی بیابید.

–