سبک رومانسک در طراحی داخلی

سبک رومانسک Romanesque یا رومی‌وار سبکی است که جزئیات خود را از شیوه‌های باستانی دوران امپراطوری روم گرفته است و پیش از سبک‌های گوتیک و رنسانس در اروپا رواج داشته است. رومانسک به عنوان یک سبک فرعی در طراحی داخلی کلاسیک طبقه بندی‌ می‌شود و از قرن یازدهم تا آغاز قرن دوازدهم در دوران قرون وسطی تسلط داشته است. از آن جایی که این سبک در اوایل قرون وسطی شکل گرفته، بنابراین رفتارهای خشن آن زمان، بر سبک معماری و طراحی داخلی این سبک تأثیر گذاشته است.

در دوران رومانسک کلیسا با پیشرفت قدرت خود، بسیار مرفه شده بود. کلیسا در تمام زمینه‌های زندگی از جمله هنر و معماری تأثیر گذاشت. یکی از نتایج افزایش قدرت و نفوذ کلیسا، حرکت گسترده‌‌ی رهبانیت بود، عملی که در آن گروه‌هایی از مردم زندگی روزمره را برای حیات رهبانی ترک‌ می‌کردند و تصمیم‌ می‌گرفتند در جوامع مذهبی‌ای زندگی کنند که براساس قوانین کتبی اداره‌ می‌شدند. بنابراین عقاید و مناسک کلیسا بر طراحی رومانسک تاثیر گذاشته است و از تجمل دوری‌ می‌کند.

طراحی داخلی رومانسک از درون سبک بیزانس در اروپای شرقی رشد کرد و راه خود را برای تزئین ساختمان‌های مهم در غرب اروپا با شروع از فرانسه، که محل تولد این سبک بود، پیدا کرد. در واقع سبک رومانسک از تلفیق سبک‌های بیزانس، رومی، اسلامی و همچنین اشکال بومی اروپای شمالی توسعه یافت و مفهوم جدیدی را به وجود آورد. به هر حال، سبک رومانسک امروزه محبوبیت خاصی ندارد و معمولاً برای فضاهای غیر مسکونی استفاده‌ می‌شود.

 یکی از ویژگی‌های زندگی در یک خانه‌‌ی  رومانسک، نداشتن حریم شخصی بود. به دلیل کمبود فضای کلی، بسیاری از اتاق‌های مسکونی برای کارکردهای مختلفی مورد استفاده قرار‌ می‌گرفتند. به عنوان مثال، معمولاً یک فضای بزرگ برای زندگی وجود داشت. این منطقه تنها دارای یک عنصر گرمایشی بود که برای گرمای عمومی و پخت و پز استفاده‌ می‌شد. از این اتاق برای پخت و پز، غذا خوردن، سرگرمی و خواب استفاده‌ می‌شد. همچنین میان مناطق تجاری و مسکونی خط جداسازی بسیار باریکی وجود داشت. این دو فضا اغلب در یک ساختمان وجود داشتند. طبقه‌‌ی فوقانی مسکونی و طبقه‌‌ی  پایین تجاری بود.

شومینه که دود را از محیط خانه بیرون‌ می‌کشید، عنصر مهمی از فضای داخلی رومانسک بود. همچنین عصرها و پس از تاریک شدن هوا به عنوان منبع نور، مورد استفاده قرار‌ می‌گرفت. دیوارهای سنگی در اتاق‌ها و بناهای اصلی قلعه‌ها یا خانه‌های افراد غنی شهر، گاه با نقاشی‌هایی تزئین‌ می‌شدند که بخشی از آن با پارچه‌های تزئینی با منشا شرقی یا غیره پوشیده شده بود. همچنین از چوب برای پوشش دیوارها استفاده‌ می‌شد. پنجره‌های کوچک رنگ‌آمیزی و موزاییک در سده‌های یازدهم و دوازدهم ظاهر شدند. آن‌ها از تکه‌های شیشه‌های رنگی کوچک ساخته شده بودند. اما به طور کلی، حتی اتاق‌های تشریفاتی در سبک رومانسک به نظر ساده و لاکونیک بوده و از عدم تزیینات برخوردار بودند.

در این دوران مبلمان زیادی وجود نداشته است که تا کنون زنده بماند. این احتمال وجود دارد که استفاده از مبلمان دوره‌های پیش و پس از رومانسک مرسوم بوده که در سبک‌های دوره‌های دیگر قابل مشاهده است. مهم ترین قطعه از این دوره‌‌ی زمانی صندوق بوده است. صندوق‌ها قابل انعطاف بودند، همین مسئله باعث شد تا به ضروری‌ترین ماده‌‌ی مبلمان رومانسک تبدیل شوند. از آن‌ها برای حمل و نگهداری وسایل گرانبها استفاده‌ می‌شد. از سطح افقی نیز گاهی برای نشستن، کار و ناهار خوری و به عنوان تخت استفاده‌ می‌کردند. بیشتر صندوق‌ها از چوب‌های محکم و معمولی مانند بلوط، گردو، صنوبر و کاج ساخته‌ می‌شدند. صندوق امروزه هنوز بسیار مورد استفاده قرار‌ می‌گیرد. اگرچه لزوماً برای حمل و نقل وسایل مورد استفاده قرار نمی گیرد، اما یک قطعه‌‌ی ذخیره‌سازی ثابت در مبلمان است.

مبلمان کمی همچون نیمکت و صندلی با پشتی بلند، چهارپایه‌های مختلف و صندلی‌های کوتاه وجود داشت که در کنار دیوارها قرار‌ می‌گرفتند. مبلمان رومانسک بیشتر مبلمان اولیه‌‌ی قرون وسطایی با تأثیرات خام رومی، با طاق‌ها و منحنی‌ها، چیدمان‌های هندسی ساده، شکل‌های درشت حیوانات و گیاهان مشخص شده و در رنگ‌های تزئینی رنگ آمیزی شده، بود.

تزئینات اصلی مبلمان حکاکی و رنگ آمیزی در رنگ‌های روشن بود. صفحات آهن فرفورژه نیز در فضای داخلی مورد استفاده قرار‌ می‌گرفت. علاوه بر این، اولین کمدها با ساده ترین اشکال در آن زمان ظاهر شدند. میزهای مستطیلی به جای اینکه با پایه‌هایی به وسیله‌‌ی میله‌ها به هم وصل باشند، روی دو سپر جانبی ایستاده بودند. مبلمان رومانسک غیرقابل انعطاف و بسیار شبیه به اشکال ساده‌‌ی کاردستی سنتی بود.

 لوازم جانبی مورد استفاده در رومانسک محدود و دور از تجمل بود. اعتقادات مردم در دوران رومانسک مانع از تزیینات فراوان و پرداخت‌های پر هزینه‌ می‌گردید. برای پر کردن فضا از عناصر ساده‌ای همچون سفال‌های تراکوتا، مشعل‌های کوچک و بزرگ، آیینه‌ها، گلدان‌ها‌‌ی بزرگ، زره‌ها، تصاویر، سلاح‌های قرون وسطایی و نشان‌های ملی استفاده‌ می‌شد.

الگوها و نقوش رومانسک بیشتر تحت تاثیر فرهنگ بیزانس بود. نقوش مهم شامل طاق گرد، ارقام، تاج، حیوانات با نژادها و شکل‌های خارق العاده، شاخ و برگ، زیگزاگ، لوزه و اشکال هندسی است. پالت رنگ در سبک رومانسک از رنگ‌های محدودی تشکیل یافته است. بیشترین رنگ مورد استفاده در رومانسک سبز تیره و قهوه‌ای تیره مخصوصا در اتاق نشیمن و آشپزخانه است. برای سرویس بهداشتی معمولا از رنگ‌های روشن مانند سفید به همراه تون‌های قهوه‌ای یا کرم استفاده‌ می‌شود.